Toplu İşçi Çıkarma

İşveren; ekonomik, teknolojik, yapısal ve benzeri işletme, işyeri veya işin gerekleri sonucu toplu işçi çıkarma yapabilir.

 

Yani toplu işçi çıkarma işletme, işyeri ve işin gereklerinden kaynaklanan sebeplere dayanılarak yapılabilir. Bunlar dışında, performans düşüklüğü, olumsuz tavır ve davranışlar, istifa, haklı sebep, karşılıklı anlaşma gibi nedenlerle yapılan çıkarmalar toplu işçi çıkarma olarak değerlendirilmez.

 

İşyerinde çalışan işçi sayısı

a) 20 ile 100 işçi arasında ise, en az 10 işçinin,

b) 101 ile 300 işçi arasında ise, en az yüzde on oranında işçinin,

c) 301 ve daha fazla ise, en az 30 işçinin,

İş Kanunun m.17 uyarınca ve

bir aylık süre içinde aynı tarihte veya farklı tarihlerde son verilmesi toplu işçi çıkarma sayılır.

 

Kanunda işletme değil işyeri esas alındığından işverenin birden fazla işyeri varsa işten çıkarılan işçilerin çalıştığı işyeri esas alınır. İşverenin tüm işyerlerinde çalışan toplam işçi sayısına bakılmaz.

 

Bunu en az otuz gün önceden bir yazı ile,

• Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bölge müdürlüğüne
• Türkiye İş Kurumuna ve
• Varsa işyeri sendika temsilcilerine

bildirir.

 

Yapılacak bildirimde

• işçi çıkarmanın sebepleri,
• bundan etkilenecek işçi sayısı ve grupları ile
• işe son verme işlemlerinin hangi zaman diliminde gerçekleşeceğine

ilişkin bilgilerin bulunması zorunludur.

 

Bildirimden sonra işyeri sendika temsilcileri ile işveren arasında yapılacak görüşmelerde,

• toplu işçi çıkarmanın önlenmesi ya da
• çıkarılacak işçi sayısının azaltılması yahut
• çıkarmanın işçiler açısından olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi

konuları ele alınır. Görüşmelerin sonunda, toplantının yapıldığını gösteren bir belge düzenlenir.

 

İşyeri temsilcisi ile yapılan görüşme bilgi verme ve danışma toplantısı niteliğinde olup, toplantıda bir sonuca ulaşılması ve bir karar verilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır.

 

Fesih bildirimleri, işverenin toplu işçi çıkarma isteğini bölge müdürlüğüne bildirmesinden otuz gün sonra hüküm doğurur. Yani ihbar süreleri bu bildirim tarihinden otuz gün geçtikten sonra işlemeye başlar. Bu otuz günlük sürenin bitiminden sonra işveren, ihbar süresine ait ücreti peşin ödeyerek iş sözleşmesini sonlandırabilir. Bu süre dolmadan ödeme yapılmışsa, fesih bu sürenin sonunda hüküm ve sonuç doğurur.

 

İşveren toplu işçi çıkarmanın kesinleşmesinden itibaren altı ay içinde aynı nitelikteki iş için yeniden işçi almak istediği takdirde nitelikleri uygun olanları tercihen işe çağırır.

 

İşveren toplu işçi çıkarılmasına ilişkin hükümleri işe iade hakkının kullanılmasını engellemek amacıyla kullanamaz; aksi halde işçi bu maddelere göre dava açabilir.

 

Toplu işçi çıkarılan işyerlerinde sekiz ay boyunca geçici iş ilişkisi kurulamaz.

 

Toplu işçi çıkarma kurallarına uyulmaması, feshin geçersizliği sonucunu doğurmaz.

 

Toplu işçi çıkarma kurallarına uyulmadan işçi çıkaran işveren veya işveren vekiline işten çıkardığı her işçi için 450 TL (2024 yılı için 5.506 TL) idari para cezası verilir.